Τρελό αλλά «το είπε ο Κρόιφ, άρα γίνεται»!
Στον ένα χρόνο που πέρασε από τη μέρα που ο Γιόχαν Κρόιφ άφησε τα εγκόσμια υπήρξαν στιγμές που όλοι τον ανέφεραν σε κάποιες κουβέντες, ομιλίες, σεμινάρια ή βιβλία και όχι ως μορφή μνημοσύνου αλλά ως φόρο τιμής στον σπουδαιότερο ποδοσφαιράνθρωπο που επηρέασε όσο κανείς άλλος το τι βλέπουμε μέχρι και στις μέρες μας. Ο Χρηστος Σωτηρακόπουλος επιχειρεί να αποτυπώσει - σε λίγες αράδες κάτι αντικειμενικά αδύνατο - την τεράστια κληρονομιά που άφησε ο «ιπτάμενος Ολλανδός»!
Ομολογώ πως με πλήττουν αφάνταστα οι... αιώνιες κουβέντες για τον καλύτερο που πέρασε ποτέ, κάτι πλήρως υποκειμενικό στο οποίο μάλιστα, όλοι βάζουν παραμέτρους!
Λένε πως ο Πελέ με τα τρία παγκόσμια κύπελλα, ή ο Μαραντόνα με τα απίθανα γκολ που έβαζε και τους τίτλους με την εθνική Αργεντινής και τη Νάπολι, ομάδες που ο ίδιος έπαιρνε από το χέρι προηγούνται όλων. Ίσως και ο Ντι Στέφανο ηγέτης των πέντε σερί Κυπέλλων Ευρώπης για τη Ρεάλ!
Ο Ζιντάν και ο Βραζιλιάνος Ρονάλντο, ο Μπεστ και ο Γκαρίντσα έχουν τους οπαδούς τους και φυσικά στις μερες μας ο Λίο Μέσι και ο Κριστιάνο Ρονάλντο με τα δεκάδες γκολ τα Τσάμπιονς Λιγκ και τις Χρυσές Μπάλες. Για τον Πορτογάλο πια και ο τίτλος του Euro!
Μόνο που (συγχωρέστε με κιόλας) για τον Κρόιφ δεν υπάρχει μέτρο σύγκρισης! Επειδή τα δικά του ποδοσφαιρικά χνάρια έμειναν και πολύ πιο μετά στο χώρο από τη μέρα που σταμάτησε να παίζει! Άλλωστε ούτε Μουντιάλ πήρε ούτε δεκάδες τίτλους ούτε έβαζε δεκάδες γκολ! Όμως ο Γιόχαν ήταν ο προφήτης της θρησκείας ενός "άλλου" ποδοσφαίρου! Αυτού που ουσιαστικά ήταν σαν να τελείωνε την ασπρόμαυρη εποχή και έβαζε χρώματα στη ζωή μας! Ο ερχομός του βοήθησε τον ιδιοφυή Ρίνους Μίχελς (τον πατέρα του Τόταλ Φούτμπολ που από ειρωνεία της ζωής έχει πάρει πολύ λιγότερους τίτλους από πολλούς άλλους) να κατορθώσει να κάνει πράξη τη θεωρία της κατάργησης των κλισέ και των θέσεων!
Με αυτό τον τρόπο καθόρισε τι ποδόσφαιρο θα έβλεπαν ακόμα και σήμερα, τα νέα παιδιά,μισό και πλέον αιώνα αργότερα από την εποχή του! Όταν κάποτε, αυτός ο "Πυθαγόρας με τα ποδοσφαιρικά παπούτσια" χαρακτηρισμό που του χάρισε μια τεράστια φυσιογνωμία της αγγλικής δημοσιογραφίας, ο Ντέιβιντ Μίλερ, μπήκε ως νεαρό παιδί στο γήπεδο και διέλυσε την πρωταθλήτρια Αγγλίας Λίβερπουλ με 5-1 το 1966, ο αείμνηστος Μπιλ Σάνκλι σχολίασε πως ήταν σαν να πετροβολάνε τον άνεμο στη προσπάθεια να τον μαρκάρουν οι αμυντικοί του!
Η εικόνα του να καθοδηγεί τους συμπαίκτες του μέσα στο γήπεδο με ατέλειωτες χειρονομίες, ένας έξτρα προπονητής μέσα στις τέσσερις γραμμές, έχουν περάσει στο πάνθεον των μοναδικών στιγμών! Ποτέ μέχρι τη δική του εμφάνιση ένας σταρ δεν ενδιαφέρονταν για το σύνολο παρά μόνο για τον εαυτό του! Πουθενά δεν θα βρείτε εικόνες με τον Πελέ ή τον Μαραντόνα, τον Ντι Στέφανο ακόμα και τον -προπονητή σήμερα- Ζιντάν να λένε σε έναν εξτρέμ που να πάει για να πάρει τη σωστή πάσα ή σε έναν φορ πως να περιμένει για να κάνει κούρσα για να δεχτεί τη μπαλιά!
Το ποδόσφαιρο πρέπει να προσδιορίζεται από προ και μετά Κρόιφ εποχές! Ή για να ακριβολογούμε από προ και μετά "ιδεολογία Κρόιφ" όπως λένε στη Καταλωνία!
Εννοείται πως δεν ήταν εύκολος χαρακτήρας και ερχόταν εύκολα σε συγκρούσεις! Όμως ακριβώς επειδή είχε αυτή την έντονη προσωπικότητα μπορούσε να επιβάλλεται σε εξίσου έντονους χαρακτήρες!
Εδώ δεν έχω πρόθεση να σας πω ούτε για το πως άλλαξε με τον Άγιαξ το ποδόσφαιρο ούτε μετά με τη Μπαρτσελόνα δημιουργώντας τις βάσεις για αυτό που απολαμβάνουμε σήμερα!
Για μένα που είχα τη τύχη να τον γνωρίσω από κοντά μέσα από δυο δικούς του φίλους τον παλιό συμπαίκτη του στον Άγιαξ Βιμ Σουρμπίρ και τον Ολλανδό δημοσιογράφο και στενό του συνεργάτη Κεες Γιάνσμα αυτό που με εντυπωσίασε στις φορές που βρεθήκαμε ήταν η μόνιμη διεργασία του μυαλού του για το τι μπορεί να γίνει σήμερα στο ποδόσφαιρο! Όχι στο τι έγινε κάποτε και τι ωραία που ήταν τα πράγματα όταν έπαιζε ή προπονούσε αλλά τι μπορεί να συμβεί τώρα! Αυτό σπάνια συμβαίνει στους πολύ πετυχημένους! Η αναπόληση του τι έγινε κάποτε είναι δυνατό συναίσθημα για να ξεπεραστεί ειδικά όταν αυτός που μιλάει υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους όλων των εποχών!
Ο Κρόιφ μέχρι το τέλος ζούσε το τώρα και έφερνε διαρκώς ιδέες και προτάσεις!
Ο Κρόιφ δεν έμενε ποτέ στην επιφάνεια του ποδοσφαίρου αλλά όπως οι μεγάλοι εξερευνητές έμπαινε στην ουσία! Επίσης όπως ο Σερ Έντμουντ Χιλαρι ανέβηκε στο Έβερεστ "γιατί ήταν εκεί" έτσι και ο Κρόιφ μπόρεσε να πάει το ποδόσφαιρο στο μέλλον, απλά γιατί δεν μπορούσε στο (ολλανδικό ατίθασο) μυαλό του να δεχτεί πως το γήπεδο είναι αμετάβλητος χώρος σε διαστάσεις! Όταν έχεις μπάλα στα πόδια πρέπει να μεγαλώνεις τον χώρο αλλά όταν την χάνεις να τον μικραίνεις ώστε ο αντίπαλος να μην μπορεί να την κυκλοφορήσει!
Πια όλοι το ξέρουν και όλοι το κάνουν άλλα στα 70's έμοιαζε με την ανακάλυψη του τηλεφώνου! Όταν στις πρώτες του μέρες στη Μπαρτσελόνα ως προπονητής βγήκε για μπίρες με κάποιους φίλους του. Τότε αποκάλυψε πως ήθελε να παίζει πια μόνιμα η ομάδα του χωρίς σέντερ φορ και με αμυντικούς που να είναι και χαφ. Ο τότε βοηθός του και παλιός συμπαίκτης του Ρεσάκ πιστεύοντας ότι τα λέει επηρεασμένος από το αλκοόλ έμεινε έκπληκτος όταν τον είδε να το υιοθετεί στην προπόνηση. Αλλά όπως πολύ αφοπλιστικά έχει παραδεχτεί "έμοιαζε τρελό αλλά όταν στο λέει ο Κρόιφ λες πως γίνεται"! Αυτή ήταν η ικανότητα του που κάποιοι την λένε χάρισμα!
Μιλώντας πριν χρόνια με τον άνθρωπο με τον οποίο στον Άγιαξ εκτέλεσε το πέναλτι με πάσα το 1983, τον Δανό Ολσεν άκουσα κάτι που περιελάμβανε όλη τη προσωπικότητα του Κρόιφ. «Όταν το είπε στην προπόνηση ήμουν προβληματισμένος. Δεν ξέρω Γιοχαν, του είπα, μου μοιάζει τρελό. Με κοίταξε και είπε "Γίνεται, πίστεψε με" και ξαφνικά ένοιωσα μια σιγουριά. Είναι απλό, μαζί θα το κάνουμε άλλωστε! Και τότε σκέφτηκα, "ναι το λέει ο Κρόιφ φυσικά και γίνεται!".
Ο Βιμ Σουρμπιρ (ο κορυφαίος ακραίος μπακ που έβγαλε το ολλανδικό ποδόσφαιρο) που μεγάλωσε μαζί με τον Κρόιφ και δέθηκαν επειδή ήταν και οι δυο ορφανοί από πατέρα, μου έλεγε ένα βράδυ πως ο Κρόιφ είχε την μοναδική ικανότητα για σπουδαίο άνθρωπο να μην σε κάνει να νοιώθεις μειονεκτικά διπλά του αλλά αντίθετα να αποκτάς αυτοπεποίθηση και να πιστεύεις πως όλα είναι δυνατά! Και όπως μου είχε πει το 2011 άλλος ένας φίλος του που δυστυχώς έφυγε και αυτός νωρίς από τη ζωή, ο μεγάλος χαφ εκείνου του Άγιαξ, ο Γκερι Μιούρεν "ο Κρόιφ κατόρθωσε να είναι το ποδόσφαιρο ένα έργο τέχνης για να δημιουργούνται οι συνθήκες προκειμένου οι σπουδαίοι παίκτες να μπορούν να εκφράζονται πάνω στο χορτάρι"!
Υπάρχουν μεγάλοι ποδοσφαιριστές και προπονητές. Ο Γιόχαν ωστόσο είναι μοναδικός γιατί το ποδόσφαιρο δεν θα ήταν αυτό που είναι σήμερα σε όλο τον κόσμο αν οι δικές του ιδέες δεν επικρατούσαν σε μια εποχή που το αποτέλεσμα πήγαινε να γίνει ο μόνος αυτοσκοπός! Όταν στο παγκόσμιο κύπελλο στην Αφρική, πριν επτά χρόνια βγήκε και είπε ότι υποστηρίζει την Ισπανία και όχι την Ολλανδία, γιατί αυτή παίζει το ποδόσφαιρο που ο ίδιος αγαπούσε, όλοι έμειναν άφωνοι! Αλλά αυτός ήταν ο Κρόιφ και μπορούσε να λέει ότι θέλει!
Και αυτά που δίδαξε θα είναι πάντα η μεγαλύτερη κληρονομιά του ένα άθλημα που επηρέασε όσο κανείς άλλος!
