Μια φορά και ένα καιρό έτσι ξεκίνησαν όλα...
Συμπληρώνονται 129 χρόνια απo τη δημιουργία του πρώτου πρωταθλήματος στον κόσμο που ήταν (φυσικά) το αγγλικό! Γράφει ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος
Η ώρα ήταν περασμένες δώδεκα όταν στο σπίτι του προέδρου της Αστον Βίλλα Γουίλιαμ ΜακΓκρέγκορ, στο κέντρο του Μπέρμιχαμ, οι εκπρόσωποι των 12 ομάδων που είχαν συγκεντρωθεί από νωρίς έφταναν σε συμφωνία. Το χαρτί που είχε και τις δώδεκα υπογραφές έγραφε 22 Μαρτίου 1888. Το ποδόσφαιρο εκείνη την στιγμή αποκτούσε το πρώτο του πρωτάθλημα. Αν και ήδη από το 1871 στην Αγγλία κάθε χρόνο διοργανωνόταν το Κύπελλο (FA Cup) η συγκέντρωση εκείνη θα αποτελούσε ουσιαστικά την αρχή της κυριαρχίας του βασιλιά των σπορ σε όλο τον πλανήτη.
Ο ΜακΓκρέγκορ, που αν και Σκωτσεζος είχε μετοικήσει από το Περθσάιρ στο Μπέρμιχαμ είχε ποδοσφαισκό όραμα και ήθελε να βάλει το όνομα του στην ιστορία δημιουργώντας κάτι μοναδικό. Έψαχνε περίπου ένα χρόνο τις κατάλληλες συνθήκες για να οργανωθεί αυτό το πρωτάθλημα και είχε βάλει ως βασικό όρο για να μετάσχει κάποια ομάδα να διαθέτει δικό της γήπεδο.
Οι δώδεκα σύλλογοι που πληρούσαν τις προυποθέσεις και υπέγραψαν την ιστορική συμφωνία ήταν η Αστον Βίλα, η Μπλάκμπερν, η Μπόλτον, η Πρέστον, η Γουέστ Μπρομιτς Αλμπιον, η Μπέρνλι , η Εβερτον, η Ντέρμπι, η Νοτς Κάουντι, η Γουλβς, η Στόουκ και η Ακρινγκτον Στάνλει. Η Νότιγχαμ Φόρεστ ήταν ανάμεσα στις ομάδες που ήθελαν να μετάσχουν αλλά δεν υπήρχε τρόπος να εγγυηθεί η διοίκηση της πως θα έβρισκε τα λεφτά για να ταξιδεύει στα εκτός έδρας ματς, οπότε το αίτημα της απορρίφθηκε.
Οι σύλλογοι συμφώνησαν και στον τρόπο βαθμολογίας, που πρότεινε ο ΜακΓκρέγκορ και ήταν 2 πόντοι στη νίκη, ένας στην ισοπαλία και μηδέν στην ήττα. Αυτό δηλαδή που ίσχυσε έως το 1981 όταν οι Αγγλοι (μετά από ιδέα του αείμνηστου Τζίμι Χιλ) άλλαξαν σε 3-1-0 την βαθμολογία και ακολούθησαν -όπως πάντα- όλοι οι υπόλοιποι!
Το πρώτο ματς του πρωταθλήματος είναι καταγεγραμμένο στις 8 Σεπτεμβρίου του 1888 και η Πρέστον Νορθ Εντ που αποτέλεσε την πρώτη υπερδύναμη του αθλήματος διέλυσε 5-2 τη Μπέρνλι βαζοντας τις βάσεις για την επιτυχία.
Φυσικά λειτούργησε διαφορετικά από τους υπόλοιπους προσφέροντας σε επτά Σκωτσέζους παίκτες την δυνατότητα να μετακινηθούν στο Λάνκασαιρ και τους βρήκε δουλειά σε εργοστάσια, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία πανίσχυρη ομάδα, η οποία κατέκτησε το πρωτάθλημα αήττητη! Στη συνέχεια επικράτησε με ευκολία και στο F.A.Cup (με θρίαμβο 3-0 στον τελικό επί της Γουλβς) με αποτέλεσμα οι παίκτες της να αποκληθούν από τον Τύπο της εποχής Invincibles (ανίκητοι).
Μεγάλος σταρ της ομάδας ήταν ο Τζον Γκούνταλ που κυριολεκτικά απήχθη από τους ανθρώπους της Πρέστον την περίοδο που έπαιζε ερασιτεχνικά στην Σκωτία και μάλιστα επέλεξε τελικά να αγωνιστεί στην εθνική Αγγλίας, αλλάζοντας ακόμα και εθνικότητα! Η Πρέστον κατέκτησε και το δεύτερο πρωτάθλημα το 1890 ενώ τερματίζοντας δεύτερη άλλες τρεις σερί σεζόν δημιούργησε μύθο γύρω από το όνομα της. Στο γήπεδο της το «Ντιπντέιλ» αποφάσισε η αγγλική ομοσπονδία., τιμής ένεκεν, να δημιουργήσει το εθνικό μουσείο ποδοσφαίρου πριν είκοσι χρόνια, το οποίο πια έχει μεταφερθεί στο Μάντσεστερ!
Το αγγλικό πρωτάθλημα παρέμεινε με την μορφή που ξεκίνησε για πολλά χρόνια και σιγά σιγά προστέθηκαν και οι υπόλοιπες κατηγορίες. Με 92 επαγγελματικά σωματεία και τέσσερις κατηγορίες γιγάντωσε για πολλές δεκαετίες μέχρι την αλλαγή του 1992 όταν κάποιοι μεγάλοι σύλλογοι με την απειλή της αποχώρησης ανάγκασαν της ποδοσφαιρκή ομοσπονδία να αποδεχτεί την δημιουργία της Πρέμιερ Λιγκ.
Στα χρόνια που μεσολάβησαν από την ιστορική βραδιά του Μαρτίου του 1888 το αγγλικό πρωτάθλημα απέκτησε φίλους σε κάθε γωνία του πλανήτη και αν δεν είναι το καλύτερο παραμένει σίγουρα το πιο ανταγωνιστικό. Αυτό που δεν μπαίνει σε κουβέντα είναι αν αποτελεί το πιο δημοφιλές στον κόσμο! Περισσότερες από 200 χώρες το μεταδίδουν κάθε εβδομάδα σε ζωντανή συνδεση.
Το 1992 η απόσχιση των πιο ισχυρών ομάδων δημιούργησε με τις ευλογίες της ίδιας της FA τη Πρέμιερ Λιγκ και η έκρηξη της δημοτικότητας του αγγλικού πρωταθλήματος παγκοσμίως έφερε και ατελείωτα λεφτά στα ταμεία! Υπολογίζεται πως ακόμα και η τελευταία ομάδα φέτος θα εισπράξει περίπου 200 εκατομμύρια λίρες,, αριθμός που ζαλίζει!
Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με 20 πρωταθλήματα και η Λίβερπουλ με 18 (αν και το τελευταίο της ήταν το 1990) είναι οι πιο πετυχημένες ομάδες στην ιστορία της διοργάνωσης ενώ από την ίδρυση της Πρέμιερ Λιγκ το 1992-93 και έπειτα η Γιουνάιτεντ πήρε τους 13 από τους 20 τίτλους της! Η Λέστερ με το απίστευτο κατόρθωμα της, τη σεζόν 2015-2016, απέδειξε πως είναι το πιο απρόβλεπτο πρωτάθλημα, το μόνο που κάθε ματς είναι πραγματική μάχη!
Τα πιο δραματικά φινάλε στο πρωτάθλημα
- Το 1964-65 η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ κατέκτησε στην διαφορά τερμάτων τον τίτλο από την Λιντς (οι ομάδες είχαν από 61 πόντους)
- Το 1971-72 η Ντέρμπι Κάουντι με 58 βαθμούς πήρε το πρωτάθλημα με ένα βαθμό παραπάνω από Λιντς , Λϊβερπουλ και Μάνστεστερ Σίτι που είχαν έναν λιγότερο (57). Η Λιντς που πήγαινε για νταμπλ έπαιζε τελευταίο ματς με την αδιάφορη Γουλβς και χρειαζόταν ένα πόντο για να πάρει τον τίτλο αλλά έχασε 2-1.
- Το 1976-77 η Λίβερπουλ ξεπέρασε με 57 πόντους την Μάντσεστερ Σίτι και την Ιπσουιτς που έμειναν στους 56 την τελευταία μέρα
Το 1988-89 ήταν το δραματικότερο όλων με την Αρσεναλ να θέλει νίκη με δύο γκολ μέσα στο Ανφιλντ επί της Λίβερπουλ για να ισοβαθμήσουν και να πάρει το πρωτάθλημα στη διαφορά τερμάτων. Το κατόρθωσε στις καθυστερήσεις με τον Μάικλ Τόμας (2-0).
-το 1998-99 η Γιουνάιτεντ αν και έχανε 1-0 από την Τότεναμ ανέτρεψε τα πράγματα και νίκησε με 2-1 παίρνοντας τον τίτλο με ένα πόντο διαφορά από την Αρσεναλ. Ηταν η σεζόν του περίφημου τρεμπλ
-το 2003-2004, η Άρσεναλ των invincibles φτάνει στην κατάκτηση του τίτλου δίχως να υποστεί ούτε μια ήττα στην πορεία προς την κατάληψη της κορυφής
-το 2011-12 όταν με το γκολ του Αγουέρο στις καθυστερήσεις η Μάντσεστερ Σίτι νίκησε 3-2 τη ΚΠΡ και άρπαξε τον τίτλο από τη Γιουνάιτεντ που είχε νικήσει στο Σάντερλαντ… Ηταν ο πρώτος τίτλος πρωταθλήματος για τη Σίτι από το 1968.
Ημερομηνίες –σταθμοί:
1889: Η Πρέστον κατακτά αήττητη το νταμπλ στο πρώτο πρωτάθλημα που έγινε ποτέ:
1892: Δημιουργία της δεύτερης κατηγορίας
Καθιερώνεται η άνοδος και ο υποβιβασμός μεταξύ των κατηγοριών
1919: Η Football League μετρά 44 μέλη
1920: Δημιουργία της τρίτης κατηγορίας
1921: Η τρίτη κατηγορία χωρίζεται σε βόρειο και νότιο όμιλο
1926: Η Χάντερσφίλντ γίνεται η πρώτη ομάδα που κατακτά τρία συνεχόμενα πρωταθλήματα
1927: Η Αρσεναλ και η Τσέλσι χρησιμοποιούν αριθμούς στις φανέλες
1950: Οι σύλλογοι μέλη της Football League αυξάνονται σε 92
1957: Η Τσέλσι γίνεται η πρώτη ομάδα που χρησιμοποιεί αεροπλάνο για να ταξιδέψει σε εκτός έδρας αγώνα του πρωταθλήματος
1961: Η Τότεναμ γίνεται η πρώτη ομάδα στο 20ο αιώνα που κατορθώνει να κάνει το νταμπλ
1969: Ο Τζίμι Γκριβς της Τότεναμ αναδεικνύεται για έκτη φορά πρώτος σκόρερ στο πρωτάθλημα επίδοση που είναι ρεκόρ ακόμη και σήμερα
1979: Η Λίβερπουλ γίνεται η πρώτη ομάδα που αποκτά χορηγό στη φανέλα, την εταιρεία HITACHI ενώ η Νότιγχαμ μένει 42 ματς αήττητη
1980: Οι βαθμοί που χαρίζει η νίκη γίνονται τρεις
1986: Οι ομάδες αποκτούν το δικαίωμα να κάνουν 2 αλλαγές σε ένα παιχνίδι.
1992: Δημιουργία της Πρέμιερ Λιγκ
1993: Η Γιουνάιτεντ κατακτά τον πρώτο τα τίτλο έπειτα από 26 χρόνια, τον πρώτο επί εποχής Πρέμιερ Λιγκ
1995: Η Μπλάκμπερν Ρόβερς υπό τις οδηγίες του Κένι Νταλγκλίς παίρνει τον τίτλο και ο Σκωτσέζος τεχνικός γίνεται μόλις ο τρίτος που κατακτά πρωτάθλημα με δύο διαφορετικούς συλλόγους (αφού είχε κατακτήσει τον τίτλο τρεις φορές με τη Λίβερπουλ) Οι άλλοι δύο ήταν ο Χέρμπερτ Τσάπμαν (Χάντερσφιλντ και Αρσεναλ) και ο Μπράιαν Κλαφ (Ντέρμπι και Νότιγχαμ)
1996: Ο Πίτερ Σίλτον γίνεται ο πρώτος ποδοσφαιριστής που συμπληρώνει 1000 ματς πρωταθλήματος
1997: Η Νοτς Κάουντι γίνεται η πρώτη ομάδα που έπαιξε πάνω απο 4000 αγώνες πρωταθλήματος
1998: Ο Αρσέν Βενγκέρ είναι ο πρώτος ξένος τεχνικός (εκτός Βρετανίας) που κατακτά τον τίτλο οδηγώντας την Άρσεναλ στο νταμπλ
2004: Η Άρσεναλ παίρνει το πρωτάθλημα αήττητη κάτι που μόνο η Πρέστον το 1889 είχε πετύχει αλλά στη συνέχεια σπάει και το ρεκόρ της Νότιγχαμ Φόρεστ αφού παραμένει 49 ματς χωρίς ήττα!
2013: Ο Ράιαν Γκιγκς κατακτά το 13ο πρωτάθλημα της καριέρας του απόλυτο ρεκόρ σε οποιαδήποτε κατηγορία της Αγγλίας
