Λίβερπουλ και Μαν. Γιουνάιτεντ: Τους χωρίζουν 35 μίλια και ένα αβυσσαλέο μίσος!
Αυτή που θα συμβεί στο Άνφιλντ το μεσημέρι του Σαββατου θα είναι η 226η πράξη στο έργο που παίζεται εδώ και δεκαετίες ανάμεσα στις πιο πετυχημένες ομάδες της Αγγλίας με τους πιο πολλούς φίλους σε όλο τον κόσμο. Τις δυο αγγλικές ομαδες με τους πιο πολλούς τίτλους και με τεράστια ιστορία πίσω τους!
Ας τα πάρουμε όμως όλα από την αρχή με τη βοήθεια του σπουδαστή του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Πετρου Πλατσά που μας έστειλε την παρακάτω μελέτη που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον!
"Το Λίβερπουλ και το Μαντσεστερ είναι δύο πόλεις που βρίσκονται στη βορειοδυτική Αγγλία, με το πρώτο να αποτελεί το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και το δεύτερο να εχει εξελιχθεί στις μέρες μας σε μία μεγαλούπολη. Μια μικρή απόσταση χωρίζει τις δυο πολεις και είναι 35 αλλόκοτα, 35 παράξενα, 35 περίεργα μίλια…
Τόσα είναι όλα κι όλα αυτά που χωρίζουν το Λίβερπουλ από το Μάντσεστερ αλλά στην πραγματικότητα τους χωρίζει μια άβυσσος! Δύο πόλεις, οι οποίες θα μπορούσαν να ανήκουν σε τελείως διαφορετικούς κόσμους. Από τις διαφορές και το μίσος μεταξύ των κατοίκων τους, μέχρι τον τρόπο ζωής και σκέψης τους. Ένα μίσος το οποίο είναι αμοιβαίο και έχει τις ρίζες του χωμένες αρκετά βαθιά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
Επί δύο και πλέον αιώνες (17ο και 18ο), το Λίβερπουλ υπήρξε το μεγαλύτερο λιμάνι δουλεμπορίου στον κόσμο, καθώς και πόλος έλξης για επενδυτές και εμπόρους. Η στρατηγική γεωγραφική του θέση και τα πλεονεκτήματα που του προσφέρει ο ποταμός Mersey, ο οποίος διασχίζει την πόλη, έκαναν το Λίβερπουλ ένα από τα πιο μεγάλα και γνωστά λιμάνια του κόσμου. Όπως είναι φυσικό λοιπόν, οι εμπορικές συναλλαγές έδιναν κι έπαιρναν για πάρα πολλά χρόνια στην πόλη, η δύναμη της οποίας μεγάλωνε όλο και περισσότερο και έφτασε κάποια στιγμή να γίνει το δεύτερο μεγαλύτερο κέντρο της χώρας, μετά το Λονδίνο.
Από την άλλη, το Mάντσεστερ ήταν μία μικρή εμπορική πόλη, η οποία με την έκρηξη της βιομηχανικής επανάστασης στην Αγγλία κατά τα μέσα του 18ου αιώνα μετατράπηκε άρδην σε βιομηχανική περιοχή. Η εσωτερική μετανάστευση που ακολούθησε ήταν σημαντική, με τον πληθυσμό της πόλης να αυξάνεται ραγδαία, ενώ οι εργάτες των εργοστασίων πολλαπλασιάστηκαν. Η παραγωγή -ως επί το πλείστον- βαμβακιού οδήγησε βαθμιαία στην ανάπτυξη και αναβάθμιση του.
Η κατασκευή σιδηροδρομικών σταθμών, τα εγκαίνια των οποίων έγιναν το 1830, εκτός του ότι αποτέλεσαν τους τερματικούς σταθμούς της πρώτης σιδηροδρομικής γραμμής επιβατών στην ιστορία της ανθρωπότητας ανάμεσα σε δυο πόλεις άνοιξαν πόρτες που έκρυβαν πίσω τους τρομερές δυνατότητες εξέλιξης...
Σύντομα, έγιναν στενοί σύμμαχοι και οι οικονομικές σχέσεις που ήδη υπήρχαν, ενισχύθηκαν και πολλαπλασιάστηκαν. Το Μάντσεστερ παρηγαγε και το Λίβερπουλ εξήγαγε. Αυτό ήταν ένα μοτίβο βάσει του οποίου κινούνταν οι δύο πόλεις για αρκετά χρόνια.
Και θα έρθει κάποιος σ' αυτό το σημείο να σε ρωτήσει: «Πας καλά; Και πώς είναι δυνατόν να μισιούνται;». Κι όμως... Η απάντηση έχει όνομα και λέγεται «Κανάλι της Οργής».
Το 1887 πάρθηκε μία απόφαση, η οποία διέλυσε οποιαδήποτε επαφή είχαν μέχρι τότε οι δύο πόλεις και ώθησε τους κατοίκους του Λίβερπουλ να μισήσουν το Μάντσεστερ. Η απόφαση αυτή αφορούσε την εκκίνηση εργασιών προκειμένου να σκαφτεί ένα κανάλι μήκους 58 χλμ., το οποίο θα επέτρεπε σε φορτηγά-πλοία που έφταναν στις όχθες του Ατλαντικού να μεταφέρουν αγαθά μέσω των ποταμών Mersey και Irwell στην ενδοχώρα, παρακάμπτοντας το λιμάνι του Λίβερπουλ.
Το ίδιο ισχύει προφανώς και αντίστροφα, με το Μάντσεστερ να μπορεί πλέον να ελέγχει τόσο την παραγωγή των προϊόντων, όσο και τις εξαγωγές της ευρύτερης περιοχής.
Το κανάλι αυτό εγκαινιάστηκε τον Ιανουάριο του 1894 και αποτέλεσε «αιτία πολέμου» ανάμεσα στις δύο πόλεις, οι οποίες δεν θα ξαναζούσαν πια ειρηνικά.
Τα φορολογικά τέλη μειώθηκαν για τους εμπόρους του Λίβερπουλ γεγονός που επέφερε σταδιακά αύξηση της ανεργίας και παρακμή για το μεγάλο λιμάνι.
Από το 1894 και μετά λοιπόν, οι σχέσεις μεταξύ των δύο πόλεων όχι απλώς ψυχράθηκαν, αλλά όπως τονίστηκε έγιναν απόλυτα εχθρικές. Οι διαφορές που προϋπήρχαν μεταξύ των κατοίκων άρχισαν με το πέρασμα του χρόνου να γίνονται όλο και πιο εμφανείς, ενώ το μίσος ανάμεσα τους γινόταν όλο και πιο έντονο και βαθύ.
Στο σημείο αυτό, δύο σχετικές έννοιες που είναι καλό να διασαφηνιστούν και να επεξηγηθούν είναι οι λέξεις 'Mancs' και 'Scousers'. Η πρώτη σημαίνει ότι κάποιος είναι κάτοικος της ευρύτερης περιοχής του Μάντσεστερ, χρησιμοποιείται ωστόσο με υποτιμητικό τρόπο από τους κατοίκους του Λίβερπουλ. Από την άλλη 'Scouse' είναι η τοπική διάλεκτος της πόλης του Λίβερπουλ και είναι δυσκολονόητη, ακόμα και για τους υπόλοιπους Άγγλους. Οι κάτοικοι του μεγάλου λιμανιού θεωρούν κάτι τέτοιο τιμή τους και είναι περήφανοι για την καταγωγή τους, όμως αυτό δεν ισχύει και για αυτούς του Μάντσεστερ οι οποίοι τους χλευάζουν για αυτόν ακριβώς το λόγο.
Ένα τελευταίο ενδιαφέρον στοιχείο της έχθρας μεταξύ των δύο πληθυσμών είναι ότι έχουν εντοπιστεί ξεκάθαρες διαφορές στον τρόπο ζωής και σκέψης των δυο πόλεων. Αλλά υπάρχουν και κοινά στοιχεία οπως η μουσική.
Φτάνουμε τώρα στο καθαρά αθλητικό κομμάτι, το οποίο ασφαλώς και συγκεντρώνει όλο το προαναφερόμενο συσσωρευμένο μίσος που υπάρχει. Τα παιχνίδια ανάμεσα σε Λίβερπουλ και Μάντσεστερ Γιουναιτεντ δεν είναι απλά παιχνίδια ποδοσφαίρου. Το 'North West Derby', όπως ονομάζεται είναι στην κυριολεξία μία σύγκρουση μεταξύ δύο κόσμων, τόσο διαφορετικών, που είναι απίστευτο το γεγονός ότι τους χωρίζουν μόλις 35 μίλια.
Είναι ένας πόλεμος στον οποίο η νίκη είναι μονόδρομος. Εναλλακτικές λύσεις και δεύτερες επιλογές πολύ απλά δεν υπάρχουν! Είναι το αγγλικό Clasico και δείγμα του ενδιαφέροντος είναι πως μεταδίδεται σε 200 χώρες ζωντανά με 27 τηλεοπτικούς σταθμούς να στέλνουν απεσταλμένους στο Άνφιλντ για αυτή τη κόντρα του Σαββάτου! Αριθμοί που συγκρίνονται μόνο με τον τελικό του Champions League και μολις τα τελευταία δέκα χρόνια με το Μπαρτσελόνα - Ρεάλ!
Φτάνουν αυτά για να καταλάβει κανείς ότι το ματς αυτό δεν είναι απλά μία ποδοσφαιρικη κόντρα; Φτάνουν και περισσεύουν, όμως λείπει το κερασάκι στην τούρτα. Σαν να μην έφτανε το εξωαγωνιστικό μίσος ενός και πλέον αιώνα, τη σήμερον ημέρα, οι δύο ομάδες θεωρούνται δικαίως ως οι δύο πιο επιτυχημένες και μεγάλες ομάδες στην Αγγλία, καθώς -ούτε λίγο ούτε πολύ- αριθμούν συνολικά 123 τρόπαια, από τα οποία τα 83 είναι επισήμως αναγνωρισμένα. Η μεν Λίβερπουλ αριθμεί 33 εγχώριους και 8 ευρωπαϊκούς τίτλους, η δε Γιουναιτεντ 37 εγχώριους και 5 ευρωπαϊκούς.
Χρυσή εποχή για τη Λίβερπουλ αποτέλεσαν οι δεκαετίες του '70 και του '80, χωρίς ωστόσο να λείπουν κάποιες πολύ σημαντικές διακρίσεις τα υπόλοιπα χρόνια, όπως το τρεμπλ του 2001 και η κατάκτηση του πέμπτου Τσάμπιονς Λιγκ το 2005. Πάντως, κατά το μεσουράνημα της αυτοκρατορίας της και επί Μπόμπ Πέισλι και Τζο Φάγκαν (1974-1984) κατέκτησε 20 τρόπαια σε μόλις 9 χρόνια (ανάμεσα τους 4 Πρωταθλητριων και ένα ΟΥΕΦΑ) και δημιούργησε τον ευρωπαϊκό θρύλο που την ακολουθεί και την καθιστά ακόμα και σήμερα διάσημη και δημοφιλή.
Αντίθετα, η Γιουνάιτεντ πέρασε 26 δύσκολα χρόνια χωρις πρωτάθλημα από το 1967 εως το 1993. Αν και έγινε το 1968 η πρώτη αγγλική ομάδα που κατέκτησε το Κύπελλο Πρωταθλητριών, στο υπόλοιπο διάστημα μόλις τέσσερα Κύπελλα Αγγλίας και ένα Κύπελλο Κυπελλούχων είχε να επιδείξει και κυριως στιγματίστηκε και από τον υποβιβασμό της το 1973-74.
Όμως άρχισε να ανορθώνεται σαν ποδοσφαιρική δύναμη από το 1992 και ύστερα, όταν και η δουλειά του Σερ Άλεξ Φέργκιουσον άρχισε να αποδίδει καρπούς. Το 1992 η Λίβερπουλ μετρούσε 18 πρωταθλήματα και η Γιουναιτεντ μολις 7. Η «κατάρα» της Λίβερπουλ που μένει άτιτλη στο πρωτάθλημα από το 1990 και η απίστευτη εξέλιξη της Γιουναιτεντ βρήκαν τη δεύτερη να πανηγυρίζει το 2013 το 20ο πρωτάθλημά της, ενώ η πρώτη παρέμεινε (και παραμένει) κολλημένη στα 18.
Πάντως, το γεγονός ότι οι δύο ομάδες άνθισαν και παρήκμασαν σε εντελώς διαφορετικές περιόδους η μία από την άλλη είναι άλλο ένα παράξενο στοιχείο, το οποίο όμως προσδίδει μια ακόμα πιο άγρια ομορφιά σε αυτή την έχθρα.
Δηλαδή, δεν κονταροχτυπήθηκαν σχεδόν ποτέ μεταξύ τους για την κατάκτηση κάποιου τροπαίου πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, όπως ο τελικός του FA cup το 1977 και το 1996, του League Cup το 2003 και τα πρωταθλήματα του 1983-84 (Λίβερπουλ) και του 2008-09. (Γιουνάιτεντ)....
Το παιχνίδι λοιπόν του Σαββάτου δεν είναι ένα απλό παιχνίδι. Δεν είναι καν ένας συνηθισμένος αγώνας ποδοσφαίρου. Η νίκη δεν έχει να κάνει με τους τρεις βαθμούς, αλλά με την επικράτηση κόντρα στον αιώνιο και μισητό εχθρό. Μία νίκη γοήτρου που πάντα προσδίδει κύρος και φέρνει την ευτυχία στο νικητή, ενώ αφήνει την πιο πικρή γεύση στον ηττημένο.
Και το Ανφιλντ αυτό το Σάββατο για δύο ώρες δεν θα είναι γήπεδο, αλλά αρένα. Μία αρένα όπου θα συγκρουστούν για 226η φορά στην ιστορία τους δύο τεράστιες ομάδες, δύο πολύ μεγάλοι εχθροί, δύο τελείως διαφορετικοί κόσμοι!
Πετρος Πλατσάς
