Η βρετανική εισβολή στον ρου της ιστορίας με την μπύρα, την μπάλα και τους Beatles
Στο παλιό τέρμα των λεωφορείων της Penny Lane, όπου συνήθιζαν να συναντιούνται οι (άγνωστοι τότε) Τζον, Πωλ, Τζωρτζ και Ρινγκο, βρίσκεται η συνοικιακή Albion Pub. Στα ηχεία της παίζει το "Strawberry Fields Forever", η μυρωδιά της μπύρας ανακατεύεται με αυτήν του φρεσκολουστραρισμένου ξύλου του μπαρ και των τραπεζιών, η τηλεόραση είναι συντονισμένη στο Sky Sports. Το καμπανάκι της Pub ηχεί, κι ο αγώνας αρχίζει...
Η δεκαετία των '60s ήταν ίσως εκείνη που καθόρισε τον κόσμο. Ήταν η δεκαετία που ο Κέννεντυ έγινε πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών και δολοφονήθηκε 2 χρόνια αργότερα, ο Γκαγκάριν πήγε στο διάστημα και ο Άρμστρονγκ πάτησε στο φεγγάρι, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ έβγαλε τον πιο αξιομνημόνευτο πολιτικό λόγο γνωστό ως "I have a dream speech" και δολοφονήθηκε 5 χρόνια μετά, το ειρηνευτικό σώμα δημιουργήθηκε και περίπου 100.000 παιδιά των λουλουδιών αντιτέθηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ το "καλοκαίρι της αγάπης".
Εκείνη την δεκαετία, και μάλιστα στις αρχές της, έγινε και η περίφημη "βρετανική εισβολή", με την Αγγλία να μπαίνει, με το έτσι θέλω, στην μουσική, στυλιστική και ιδεολογική καθημερινότητα του κόσμου και ειδικότερα της Αμερικής του Έλβις και του rock and roll. Οι Beatles ήταν αυτοί που κατάφεραν, μετά την εισβολή, να κατακτήσουν τον κόσμο και να αλλάξουν μια για πάντα τον τρόπο που αντιμετωπιζόταν η Γηραιά Αλβιώνα. Το 1964 το περιοδικό Life έγραψε "Το 1776 η Αγγλία έχασε τις αμερικάνικες αποικίες της. Την προηγούμενη εβδομάδα, με τους Beatles, τις πήρε πίσω". Και ίσως να τις πήρε με περισσότερους τρόπους από αυτούς που φανταζόντουσαν...
Η εισβολή των Beatles
Όλα ξεκίνησαν από το Λίβερπουλ, όπου οι 4 νεαροί, Τζον, Πωλ, Τζωρτζ και Ρίνγκο ένωσαν τις φωνές τους και μαζί ένωσαν και την μεταπολεμική Ευρώπη και την πολεμοχαρή, τότε, Αμερική.
Με την δημιουργία τους, οι Beatles έφεραν αρχικά την αλλαγή που απεγνωσμένα ζητούσε η Αγγλία, η χώρα της λαίδης Τσάτερλυ, των βασιλιάδων και των αυλικών, με το αυστηρό της ύφος, τις κραυγαλέες κοινωνικές διακρίσεις, την ισχυρογνωμοσύνη της. Από την κοινωνία μέχρι και την τηλεόραση, όλα άλλαξαν, έγιναν δημιουργικά και ευφάνταστα, λιγότερο αυστηρά και τυπικά και οι άνθρωποι άρχισαν να νιώθουν απελευθερωμένοι.
Ένα μήνα μετά την δολοφονία του Κέννεντυ, οι Beatles έφτασαν στην Αμερική, σε μία χώρα βυθισμένη στο πένθος και με ένα συναισθηματικό κενό που έψαχνε απεγνωσμένα τρόπους να επουλωθεί. Τα Σκαθάρια ήταν την σωστή στιγμή στο σωστό σημείο ώστε να ξεκινήσει η φρενίτιδα. Στις 29 Φεβρουαρίου 70 εκατ. Αμερικανών (μέχρι και σήμερα το μεγαλύτερο τηλεοπτικό κοινό στην ιστορία) παρακολούθησε το σόου του Ed Sallivan που φιλοξενούσε το βρετανικό συγκρότημα, την επόμενη μέρα 3,6 εκατ. αντίτυπα του πρώτου τους δίσκου ξεκίνησαν το ταξίδι τους για την Αμερική και οι "Φανταστικοί 4"από το Λίβερπουλ , όπως ήταν το ψευδώνυμό τους, κατέκτησαν και να άλλαξαν τον κόσμο. Το αφιέρωμα του CBS με τίτλο "Η βρετανική εισβολή ακούει στο κωδικό όνομα Beatlemania" καθήλωσε το 45% του αμερικανικού τηλεοπτικού κοινού και τα πρωτοσέλιδα τις επόμενες μέρες δήλωναν "Η Ν.Υ υποκλίνεται στην Beatlemania", "Το 'όργιο' των Beatles τώρα και στο Λος Άντζελες", "Η Beatlemania σαρώνει τις Ηνωμένες Πολιτείες".
Καθετί που έκαναν οι Beatles, από κούρεμα, ντύσιμο, προτιμήσεις σε προϊόντα, εν μία νυκτί γινόταν μόδα. Οι ποδοσφαιρικές επιρροές που είχε το συγκρότημα δεν έμειναν απαρατήρητες από τον Αμερικανικό λαό, ο οποίος, μέσω των Beatles, γνώρισε το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο.
Ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο
Οι Quarrymen, όπως ήταν αρχικά το όνομά τους, είχαν έντονα τα ποδοσφαιρικά στοιχεία τα οποία όμως δεν προωθούσαν, ξέροντας τις, ίσως ακραίες, συνέπειες που μπορεί να υπήρχαν, ειδικά στην Αγγλία της άνθησης του χουλιγκανισμού, της "βρετανικής ασθένειας".
Όπως δήλωνε σε συνέντευξή του ο Paul Mccartney "Ο πατέρας μου και όλη η οικογένεια υποστήριζαν την Έβερτον άρα ήταν λογικό να την υποστηρίζω και εγώ. Σε μία συναυλία μας όμως που γνώρισα τον Κένι Ντάγκλις κατάλαβα πως θέλω να τις υποστηρίζω και τις δύο γιατί στο τέλος της μέρας είναι και οι δύο από το Λίβερπουλ και εγώ δεν έχω το κόμπλεξ των Καθολικών και των Προτεσταντών, ας με αφορίσει ο Πάπας. Παρόλα αυτά όταν πρόκειται για την εκκλησία διαλέγω την Έβερτον."
Ο Πωλ ΜακΚάρτνει φτάνοντας στο Γουέμπλεϊ για να παρακολουθήσει τον τελικό κυπέλλου το '68 μεταξύ Έβερτον και Γουέστ Μπρόμιτς 'Αλμπιον
Αλλά και ο Τζον Λένον δήλωσε στην αμερικανική τηλεόραση πως "...Το (αμερικάνικο) ποδόσφαιρο δεν είναι σαν το αγγλικό όμως μπορώ να το κατανοήσω και να δω τις ομοιότητες". Ο ίδιος μάλιστα, αποφάσισε στο εξώφυλλο του δίσκου του "Walls and Bridges" να βάλει μία ζωγραφιά που απεικονίζει τον ίδιο σε ηλικία 11 ετών να παίζει ποδόσφαιρο και η οποία δίχασε τους φανς, τόσο της Έβερτον όσο και της Λίβερπουλ, καθώς παραπέμπει σε αγώνα μεταξύ της Άρσεναλ και της Νιουκαστλ, το 1952, όπου η πρώτη επικράτησε με 1-0.
Εξώφυλλο "Walls and Bridges" και στιγμιότυπο του αγώνα Άρσεναλ Νιουκάστλ
Οι αναφορές όμως των Σκαθαριών στο ποδόσφαιρο συνεχίστηκαν, με τον Άλβερτ Στάμπινγκς να ξεχωρίζει στο εξώφυλλο του δίσκου Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band και το όνομά του να ακούγεται στο τραγούδι "Dig it" ως κάλεσμα από τον Τζον Λένον. Σε ερώτηση δημοσιογράφου για το πως αισθάνονται οι Beatles όταν οι οπαδοί της Λίβερπουλ άλλαξαν τον στίχο στο τραγούδι "Yellow Submarine" μετατρέποντάς το σε "We all live in a red LSE" o Λένον απάντησε "Ειδικά αυτή η αλλαγή μ αρέσει πολύ, το λατρεύω όταν ο κόσμος του ποδοσφαίρου λέει 'όλοι μαζί τώρα' και ξεκινάει να τραγουδάει."
Και κάπως έτσι, οι Beatles έθεσαν τις βάσεις ώστε η Αμερική να μάθει τι είναι το περίφημο "Penny Lane", και μαζί και το αγγλικό ποδόσφαιρο, έτσι ώστε το 1966, όταν η Αγγλία κατέκτησε το Παγκόσμιο Κύπελλο, να κατακτήσει μαζί και τον αθλητικό κόσμο, με το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο σήμερα να είναι το τρίτο πιο γνωστό άθλημα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 1967, την επόμενη μόλις χρονιά της κατάκτησης του παγκόσμιου τίτλου από τους Άγγλους, δημιουργήθηκαν τα πρώτα δύο επαγγελματικά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου στην Αμερική, τα οποία το 1968 συγχωνεύτηκαν. Με την ονομασία North American Soccer League, το ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο άνθισε κάνοντας, το 2013, τον Λιονέλ Μέσι τον πρώτο ποδοσφαιριστή που κατάφερε να μπει στην λίστα των Top 10 αθλητών στην Αμερική σύμφωνα με το ESPN. Μιλώντας με αριθμούς, το 1967 υπήρχαν περίπου 100.000 άνθρωποι στην Αμερική που έπαιζαν ευρωπαϊκό ποδόσφαιρο, το 1984 ο αριθμός αυτός έφτασε στα 4 εκατ. και το 2006 στα 24 εκατ.
Η βρετανική εισβολή των Beatles επηρέασε και την Γηραιά Ήπειρο στο θέμα του ποδοσφαίρου καθώς ακόμα και οι ποδοσφαιριστές ήταν λάτρεις των Σκαθαριών αντιγράφοντάς τους. Κλασσικό παράδειγμα, το "πέμπτο σκαθάρι" όπως ήταν το ψευδώνυμο που απέδωσε ο πορτογαλικός τύπος στον George Best, μετά το γκολ του στην Μπενφίκα για λογαριασμό της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του '65.
George Best, ποδοσφαιριστής της Μαντσεστερ Γιουνάιτεντ και φανατικός των Beatles
Μεγάλος χαμένος της βρετανικής εισβολής όμως υπήρξε ο αιώνιος σύμμαχος του αγγλικού ποδοσφαίρου, η μπύρα...
Μπύρα
Η ιστορία της, για την Βρετανία, ξεκίνησε το 54 π.Χ με την άφιξη της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας και του αγαπημένου ποτού των Ρωμαίων στρατιωτών, της Κέλτικης μπύρας.
Αρκετούς αιώνες μετά, έγινε συνώνυμο της Αγγλίας αλλά και του ποδοσφαίρου της, καθώς κανένας δεν μπορεί να φανταστεί ποδοσφαιρικό αγώνα δίχως την συνοδεία της.
Όμως για ένα χρονικό διάστημα την δεκαετία των '60s οι πωλήσεις μπύρας έπεσαν δραματικά τόσο στην Αμερική όσο και στην Αγγλία, με τις βρετανικές Pubs να κλείνουν η μία μετά την άλλη, όπως για παράδειγμα μία από τις πιο γνωστές του Λίβερπουλ, η 'Cavern Club' Pub απ' όπου τα Σκαθάρια ξεκίνησαν την καριέρα τους. Και θα αναρωτιέστε γιατί... Μα γιατί άλλο; Οι Beatles ΔΕΝ ΕΠΙΝΑΝ ΜΠΥΡΑ! Όπως είχαν δηλώσει οι ίδιοι "Στο Λίβερπουλ πίναμε μπύρα γιατί ήταν φθηνή". Με την άφιξή τους στην Αμερική, τα Σκαθάρια γνώρισαν το ρούμι και την Coca Cola, ένας συνδυασμός που έγινε ο αγαπημένος τους έκτοτε. Στην Ευρώπη η Coca Cola ήταν αρκετά ακριβή για την εποχή, παρόλα αυτά οι φανατικοί και φανατισμένοι ακόλουθοι του συγκροτήματος προτιμούσαν την κατανάλωσή της αντιγράφοντας πιστά κάθε συνήθεια των Σκαθαριών. Αντιλαμβανόμενοι τις αρνητικές επιπτώσεις που αυτή τους η προτίμηση είχε στην βιομηχανία ζύθου, το 1965 στην ταινία τους Help! οι Beatles εμφανίστηκαν σε μία κλασσική βρετανική Pub να πίνουν μπύρα. Προωθούσαν έτσι ένα, αν μη τι άλλο, εθνικό βρετανικό προϊόν, και λίγο αργότερα ο Πωλ Μακάρτνει φωτογραφήθηκε (δήθεν τυχαία) σε μία αεροπορική πτήση κρατώντας ένα μπουκάλι μπύρας το οποίο δεν ήπιε ποτέ.
Έπειτα από την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου το 1966, η βρετανική κυβέρνηση συνειδητοποιώντας την πτώση της κατανάλωσης αποφάσισε να δράσει, δημιουργώντας ένα διαφημιστικό σποτ με τίτλο "Κοίτα τοπικά", αναφερόμενο στις βρετανικές συνοικιακές Pub, και με πρωταγωνιστή του σποτ τον Μάρτιν Πίτερς, έναν από τους ποδοσφαιριστές που σημείωσαν γκολ στον τελικό και σήκωσαν το πολύτιμο τρόπαιο.
Έκτοτε, η μπύρα και οι βρετανικές Pubs πέρασαν αρκετές δυσκολίες καθώς, όπως υποστηρίζουν ο Βρετανικός Σύνδεσμος Μπύρας και Μπυραριών (BBPA) και η Ομοσπονδία Φιλάθλων Ποδοσφαίρου (FSF), η μπύρα έχει υποστεί από το 1966 1.000% αύξηση στην φορολόγηση, με τον Μάικλ Μπρουνσκιλ , διευθυντή επικοινωνίας της FSF να δηλώνει το 2010 "Ας ελπίσουμε πως οι υπεύθυνοι στο υπουργείο Οικονομίας δεν θα μας χαλάσουν το Παγκόσμιο Κύπελλο, αυτό συνήθως είναι δουλειά των Γερμανών" ενώ ο Μαρκ Χέιστινγκς (BBPA) δήλωσε "Πάνω από 4 εκατ. ανθρώπων μαζεύονται στις Pubs κάθε εβδομάδα για να παρακολουθήσουν κάποιον αγώνα".
Το σημείο μηδέν
Ήταν Σάββατο μεσημέρι της 22ας Αυγούστου του '64, λίγο πριν το Μπιγκ Μπεν σημάνει 3, όταν αυτοί οι διαφορετικοί κόσμοι συναντήθηκαν.
Το Άνφιλντ ήταν κατάμεστο, με χιλιάδες φανς έτοιμους να εμψυχώσουν την Λίβερπουλ που αντιμετώπιζε την Άρσεναλ και τον αγώνα να είναι προ των πυλών, όταν άξαφνα συνέβη κάτι μαγικό. Περίπου 28.000 φανς, μεθυσμένοι από μπύρα και χαρά, αγκαλιασμένοι και σαν αυτοσχέδιο μπαλέτο, ένωσαν τις φωνές τους και αφιέρωσαν στην αγαπημένη ομάδα τους το " She loves you" των Beatles, χαρίζοντας στο ποδόσφαιρο την πιο συγκινητική στιγμή του.
Ο παρουσιαστής, έχοντάς τα χαμένα, έκανε μία απέλπιδα προσπάθεια να μεταφέρει το κλίμα και κυρίως τα συναισθήματα εκείνης της στιγμής λέγοντας " Και εκεί που πιστεύαμε πως οι φανς του ράγκμπι ήταν οι πιο μουσικά παθιασμένοι του κόσμου, εγώ προσωπικά δεν έχω ξαναδεί κάτι τέτοιο, σαν το κοινό της Λίβερπουλ[...]είναι εντυπωσιακό[...]δεν ξέρω τι θα κάνουν στον 'εχθρό' αλλά μα τον Θεό εμένα με 'τρομοκρατούν'. "
Ήταν εκείνη η στιγμή όπου η βρετανική εισβολή μετέτρεψε το ποδόσφαιρο από άθλημα σε γλέντι....
Ματίλντα Καλλιοντζή
