Υπόθεση Μποσμάν: H μέρα που ένας άγνωστος Βέλγος άλλαζε όχι μόνο το ποδόσφαιρο, αλλά τον ίδιο τον αθλητισμό!
Σαν σήμερα το 1995 άλλαζε για πάντα το ποδόσφαιρο! Ελάχιστες μέρες, ελάχιστες στιγμές, ελάχιστες περιπτώσεις υπάρχουν που άλλαξαν μια για πάντα τη ροή των πραγμάτων και αυτή η δικαστική δικαίωση του άγνωστου στο ευρύ κοινό Βέλγου του Ζαν Μαρκ Μποσμάν, κατόρθωσε να επηρεάσει τον αθλητισμό γενικότερα όσο σχεδόν τίποτε άλλο!
Γράφει ο Maverick
Μου άρεσε που άκουσα τον Χρήστο Σωτηρακόπουλο να αναφέρεται στην εκπομπή του στον BwinΣΠΟΡ FM στη ρήση του συγγραφέα Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ.
«Τα πραγματικά θαύματα κάνουν ελάχιστο θόρυβο". Ο συγγραφέας του «Μικρού Πρίγκιπα» είχε αποτυπώσει υπέροχα ακριβώς αυτό που συμβαίνει στη ζωή με πραγματικά σημαντικά γεγονότα. Τη στιγμή που σημαίνει δεν το αντιλαμβάνεται κάποιος πόσο πολύ μπορεί να αλλάξουν τα πάντα.
Έτσι και ο Βέλγος- άσημος ποδοσφαιρικά- Ζαν Μαρκ Μποσμάν, έμελλε με την προσπάθεια για δικαιοσύνη να ρίξει γροθιά στο κατεστημένο και να αφήσει μια κληρονομιά πολύτιμη στους συναδέλφους του που δεν αποτιμάται σε ένα κείμενο ή σε ένα βιβλίο! Θέλει τόμους ολόκληρους για να αποτυπώσει κανείς πως αυτό που σήμερα είναι το αυτονόητο κεκτημένο για να κατακτηθεί χρειάστηκε μια μεγάλη μάχη. Που την επωμίστηκε ένας άνθρωπος μόνος κόντρα σε όλους για να έχει το δικαίωμα της ελεύθερης επιλογής…
Το κουβάρι πάει πίσω στο το 1990. Εκείνη την εποχή δηλαδή που ο νεαρός Μποσμάν φορούσε τη φανέλα της RC Λιέγης. Το συμβόλαιο συνεργασίας, το οποίο είχε συνάψει με την ομάδα θα εξέπνεε σε μικρό χρονικό διάστημα η ομάδα πρότεινε γερό «ψαλίδι» στις απολαβές του εκείνος είπε όχι βολιδοσκοπώντας παράλληλα προτάσεις από άλλες ενδιαφερόμενες ομάδες και φτάσαμε σε αδιέξοδο!
Θεμέλιος λίθος στις διαπραγματεύσεις με τον εκάστοτε «μνηστήρα» στη σκέψη του Μποσμάν, ενείχε το να περιέχονται ευνοϊκότεροι οικονομικοί όροι για αυτόν. Έπειτα από έναν κύκλο επαφών με συλλόγους, η Ντανκέρκ, ομάδα στη Β΄ κατηγορία της Γαλλίας, του κατέθεσε την πιο συμφέρουσα πρόταση.
Παρόλα αυτά, η Λιέγη βροντοφώναξε «όχι» στο γαλλικό κλαμπ και εκείνη η άρνηση θα άνοιγε τον ασκό του Αιόλου. Εκείνη την εποχή υπήρχε νόμος σύμφωνα με τον οποίο θα έπρεπε να καρπωθεί χρηματικό ποσό ακόμα και η ομάδα από την οποία θα έφευγε ο παίκτης ενώ ωστόσο είχε λήξει το συμβόλαιο του! Πραγματική σκλαβιά. Όσο για το τι ήθελε ο πρωταγωνιστής δεν γινόταν καν κουβέντα! Για σχεδόν 100 χρόνια από το 1895 που το ποδόσφαιρο έγινε πλήρως επαγγελματικό στην Βρετανία έπειτα από μια δεκαετία ημιεπαγγελματισμού τα συμβόλαια που υπογράφονταν περισσότερο χαρακτήρα φυλάκισης είχαν ώστε οι εργοδότες να κρατούν δέσμιους τους ποδοσφαιριστές.
Μάλιστα, όχι μόνο αυτό, αλλά η Λιέγη ενήργησε ετσιθελικά και απεφάνθη ότι οι απολαβές του θα έπρεπε να συρρικνωθούν, προφανώς δίκην τιμωρίας, κατά 70%.
Παράλληλα, ο Μποσμάν βρέθηκε να παίζει με τις «ρεζέρβες» της ομάδας, ένα ακόμη μέτρο ως μοχλό πίεσης προς το πρόσωπό του. Παρ’ όλες τις απολυταρχικές πρακτικές δεν ενέδωσε, καθώς ήταν διατεθειμένος να πολεμήσει την κατάφορη αδικία με κάθε κόστος.
Προσέλαβε μια ομάδα δικηγόρων με επικεφαλής τον Ντιπόν τον άνθρωπο που θα έβγαινε ο πραγματικός νικητής της υπόθεσης! Ο Ζαν Λουίς Ντιπόν έφτιαξε το όνομα του με δικηγορικά γραφεία σε τριάντα χώρες και αναλαμβάνοντας πια πολύ High profile υποθέσεις όπως η κόντρα της ESL με την UEFA την υπόθεση εναντίον της WADA το 2009 αλλά και την υπόθεση Ντιαρά πριν δυο χρόνια! Εκείνος απογειώθηκε και ο Μποσμάν καταβαραθρώθηκε σε μια απίθανη αλληγορία που δείχνει και την ίδια την αδικία της ζωης!
Ο Ντιπόν βάσισε την υποστήριξη του Μποσμάν στη Συνθήκη της Ρώμης του 1957, η οποία προέβλεπε ρητά και κατηγορηματικά ότι κάθε εργαζόμενος είναι ελεύθερος να εργάζεται σε όποια χώρα – μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιθυμεί, ήταν το όπλο με το οποίο επιχείρησε να νικήσει το αυταρχικό καθεστώς κόντρα σε ιθύνοντες που σφύριζαν αδιάφορα και έκλειναν τα μάτια , με συνέπεια να μην εφαρμόζεται.
Ως εκ τούτου, η απόρριψη των ισχυρισμών του ποδοσφαιριστή από Βελγική Ομοσπονδία και UEFA αντίστοιχα, αλλά και η FIFA έμοιαζαν αναμενόμενα γεγονότα άρα η προσφυγή στο Ανώτατο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο φάνταζε προδιαγεγραμμένη!
Πέντε χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα στις 15 Δεκεμβρίου 1995, θα έμπαινε οριστικά τέλος στη δικαστική διαμάχη με μια απόφαση-σταθμό που συντάραξε συθέμελα το τοπίο και διαφοροποίησε εκ βάθρων το άθλημα. Και στη συνέχεια επειδή εφαρμόστηκε και σε όλα τα υπόλοιπα ομαδικά αθλήματα αλλάξει γενικώς την εικόνα του αθλητισμού.
Το πόρισμα δεν άφηνε πλέον καμία σκιά αμφισβήτησης: κάθε ποδοσφαιριστής που είναι πολίτης χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα μπορεί να αγωνίζεται χωρίς περιορισμούς σε οποιαδήποτε ομάδα της Ένωσης. Ο παίκτης θα είναι ελεύθερος να επιλέξει την ομάδα της αρεσκείας του, για να συνεχίσει την καριέρα του και θα έχει το δικαίωμα να διαπραγματευτεί με τη λήξη του συμβολαίου του, χωρίς η παλιά του ομάδα να έχει οικονομικές απαιτήσεις.
Η πλήρης ανατροπή εκείνης της μέρας της 15ης Δεκεμβρίου του 1995, έφερνε σε πρώτο πλάνο το να επιτρέπεται στους κοινοτικούς επαγγελματίες ποδοσφαιριστές να μεταγράφονται ελεύθερα εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όταν λήγει το συμβόλαιό τους με κάποιο σύλλογο και αυτό ως νόμος πια απλώθηκε σε κάθε εργαζόμενο σε κάθε γωνιά του πλανήτη στα σπορ!
Η FIFA μετέτρεψε άμεσα σε διεθνή κανονισμό το νόμο Μποσμάν και από εκείνη τη στιγμή είχαμε νέα κόσμο πριν και μετά στα σπορ με τους ατζέντηδες πια να έχουν κύριο λόγο ειδικά μετά το 2000 όταν απλώθηκε η ανάγκη σε όλα τα αθλήματα για νέα συμβόλαια!
«Ήταν πραγματικά μια κατάσταση η οποία δεν γινόταν να παραμείνει και αποτέλεσε τεράστιο βήμα για τους παίκτες και τις καριέρες τους», ανέφερε με νόημα ο καθηγητής Sports Management, Στέφαν Σιμάνσκι που ανέλυσε τον περιβόητο πια «Νόμο Μποσμάν» στα βιβλία του!
Φανταστείτε πόσοι αστέρες και λιγότερο γνωστοί θα χρησιμοποιούσαν στο μέλλον για την προσωπική τους ευημερία και ανέλιξη αυτό που η τρέλα ενός ανθρώπου και η προσπάθεια του να ισχύσει το δίκαιο είχαν καταφέρει να εγκαθιδρυθεί.
«Είμαι περήφανος γιατί έκανα τα πάντα για να βοηθήσω τους ποδοσφαιριστές και να κυνηγήσω το όνειρό μου. Πρέπει όλοι να καταλάβουν ότι έπραξα ό,τι μου υπαγόρευε η συνείδησή μου. Και ας μην γελιέται κανείς : Αν δεν ήμουν εγώ, κάποιος άλλος θα είχε βγει μπροστά για να αμφισβητήσει το σύστημα…», υπογράμμιζε με αίσθημα αλτρουισμού στο περιοδικό της UEFA ο Μποσμάν.
Η συγκεκριμένη αποτελούσε μια από τις πολλές τομές στο άθλημα, όπως αποδείχθηκε, μιας και τη διαδέχθηκαν αρκετές. Η πλάστιγγα στη ζυγαριά γέρνει σαφώς προς το όφελος. Πάντως, από τη στιγμή που στη συνέχεια καταργήθηκε ο περιορισμός που υπαγόρευε ότι οι σύλλογοι είχαν δικαίωμα να αποκτήσουν μέχρι τρεις ξένους, υποστηρίζουν πολλοί πως έχει χαθεί το μέτρο. Σήμερα, πολλές ομάδες ανά τον πλανήτη φαίνεται να έχουν χάσει κάθε στοιχείο εθνικής ταυτότητας και σε πολλά πρωταθλήματα η βασική εντεκάδα αποτελείται σχεδόν εξ ολοκλήρου από μη γηγενείς ποδοσφαιριστές.
Όσο για τον ίδιο τον Μποσμάν η νίκη ήταν δίχως να το γνωρίζει, το κουμπί της αυτοκαταστροφής του. Το νόμο τον χρησιμοποίησαν άπαντες οι κατοπινοί συνάδελφοι εκτός από τον ίδιο! Όχι μόνο δεν πήρε την πολυπόθητη μεταγραφή για τη Δουνκέρκη, αλλά τερμάτισε άδοξα την καριέρα του το 1996, ενώ πέρασαν λεφτά από τα χέρια του χρεωκόπησε και έφτασε στα όρια της εξαθλίωσης. Τα περισσότερα χρήματα τα πήραν οι δικηγόροι, χώρισε, οι τράπεζες του πήραν κάποια περιουσιακά στοιχεία που είχε διότι δεν μπορούσε να πληρώσει ούτε τα βασικά και παγιδεύτηκε στον σκοτεινό κόσμο του αλκοολισμού, έπαιρνε αντικαταθλιπτικά χάπια και συντηρούνταν από κρατικό προνοιακό επίδομα.
Σε μεταγενέστερες δηλώσεις του το 2011 δεν είχε κρύψει την πικρία του για το γεγονός πως ο ίδιος δεν έλαβε αυτό που του αναλογούσε, βάσει όσων προσέφερε: «Δεν έχω το δικαίωμα να λάβω ούτε επίδομα ανεργίας, όμως είμαι εκείνος που έδωσα δικαιώματα σε όλους τους ξένους ποδοσφαιριστές να μετακινούνται ελεύθερα δίχως περιορισμούς. Έκανα κάτι που ουδείς άλλος ποδοσφαιριστής τόλμησε. Συνέτριψα το σύστημα της σκλαβιάς και της εξάρτησης, όμως κατέστρεψα τη ζωή μου. Θα επιθυμούσα μία μικρή αναγνώριση των αγώνων μου. Υπέφερα πολύ, γιατί δεν έλαβα τον σεβασμό που μου άρμοζε από τους ποδοσφαιριστές».
Σε έναν κόσμο, στο 2025 όπου κάποιοι ακόμα και μέτριοι παίκτες βγάζουν 300.000 τον χρόνο εκείνος πήρε αυτά τα λεφτά μια φορά (έπειτα από όλα τα έξοδα που πλήρωσε και τις αμοιβές δικηγόρων) και φυσικά δεν αρκούσαν! Σήμερα υπάρχουν παίκτες επίσης που βγάζουν αυτά τα λεφτά την εβδομάδα! Για να συμβεί αυτό κάποιους χρειάστηκε ουσιαστικά να θυσιάσει και την καριέρα του και την ζωή του. Λένε πως τα καλύτερα σενάρια τα γράφει η ίδια η ζωή! Στην περίπτωση Μποσμάν αυτό αποδέχτηκε περίτρανα με κερδισμένους τους πάντες εκτός από αυτόν!
