RED OR DEAD

Αν ζούσε θα συμπλήρωνε τα 100 του χρόνια και είναι βέβαιο πως θα έβρισκε κάποια πετυχημένη ατάκα για να συνοδεύσει τις όποιες ευχές! Γιατί ο Μπίλ Σάνκλι πέραν από χαρισματικός ποδοσφαιράνθρωπος ήταν ένας γεννημένος σόουμαν, αστείρευτης έμπνευσης και χιούμορ που δυστυχώς η πιο πολυχρησιμοποιημένη του φράση υπήρξε η πιο άστοχη στη πετυχημένη διαδρομή του!Γράφει ο Χρήστος Σωτηρακόπουλος

RED OR DEAD

Στα τέλη του μήνα θα συμπληρωθούν 32 χρόνια από τη  μέρα που άφησε την τελευταία του πνοή και η περιβόητη ρήση του πως «το ποδόσφαιρο δεν είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου, αλλά κάτι πολύ πιο σοβαρό» έχει χρησιμοποιηθεί χιλιάδες φορές. Φυσικά και ο ίδιος θα παραδεχόταν σήμερα πως ήταν….οφσάιντ, αφού το ποδόσφαιρο δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα παιχνίδι. Ο Μπίλ Σάνκλι ήταν ένας πολύ εξωστρεφής άνθρωπος. Αληθινός σταρ σε μία εποχή που μόνο οι ποδοσφαιριστές διεκδικούσαν τέτοιο ρόλο. Είχε μεσαία επιστημονική μόρφωση, αλλά είχε διδακτορικό από το πανεπιστήμιο της ίδιας της ζωής! Ρητορικός, οροματιστής και επικοινωνιακός  μπορούσε να γίνει ακόμη και πρωθυπουργός, όπως έγραψε κάποτε στους TIMES ο Χιου Μακιλβάνι. Κλασσικός  Σκωτσέζος, έκανε χιούμορ με τα πάντα: «Αν ένα ταξί στο οποίο επιβαίνω πέσει στο γκρεμό ελπίζω να προλάβει να σταματήσει το ταξίμετρο ο οδηγός για να μην πληρώσω πολλά εφόσον επιζήσω!»  Οι δεκάδες ατάκες του έμειναν χαρακτηριστικές, αλλά  αυτή για την ζωή και τον θάνατο δημιούργησε τις μεγαλύτερες αντιγνωμίες.

Σε ένα εκπληκτικό βιβλίο του Τζον Κιθ, το «Shanks for the memories» αναφέρεται η ιστορία πως ο Σάνκλι, σε μία σύναξη ένα βράδι όταν πια είχε σταματήσει από την Λίβερπουλ, επιχείρησε να εξηγήσει το σκεπτικό του. «Ηθελα τότε να κάνω τους παίκτες να αντιληφθούν πως η ζωή τους έχει προικίσει με το ταλέντο να βγάζουν λεφτά απλά παίζοντας. Αυτό το παιχνίδι λοιπόν δεν είναι για ...πλάκα αλλά κάτι πολύ σοβαρό». Μπορεί να ήταν και έτσι, αλλά επειδή πολλοί το χρησιμοποίησαν στο μέλλον εξαντλώντας το νόημα, φυσικά και αυτό δεν ισχύει. Δεν μπορεί να πείσει κανείς όποιους  έζησαν την αληθινή φρίκη ενός πολέμου, πως μία νίκη ή μία ήττα σε ένα ποδοσφαιρικό ματς μετρά πιο πολύ!

Ο Σάνκλι όμως θα ήταν άδικο να ανακαλείται στη μνήμη μόνο για αυτό το ρητό. Εκείνο που αληθινά τον ξεχώρισε ήταν η ικανότητα του να μεταβάλλει σε αστέρια, τις μετριότητες. Ο Κέβιν Κίγκαν αποτελεί την κορυφαία του ανακάλυψη. Ενας απλώς γρήγορος παίκτης στην Σκάνθορπ που τον πήρε και τον έβαλε αμέσως βασικό στην Λίβερπουλ! Δουλεύοντας δίπλα στον Σάνκλι, ξεπέρασε δεκάδες φορές τον εαυτό του και έφτασε να αναδειχτεί δύο φορές σερί  νικητής της Χρυσής Μπάλας. Ο Εμλιν Χιουζ ήταν ένα πολλά υποσχόμενο μπακ στην Μπλάκπουλ και ο διορατικός Σκωτσέζος τον μετέβαλλε σε έναν από τους κορυφαίους κεντρικούς αμυντικούς την ιστορίας. Ενα άγνωστο παιδί από την Ιρλανδία με κατάχρηση στην ντρίμπλα, ο Στιβ Χάιγουει μεταβλήθηκε σε εξτρέμ υψηλότατου επιπεδου που δεν ήξερες ποιό είναι το καλό του πόδι. Οταν τον μάρκαραν οι αμυντικοί, δεν ήξεραν από που θα τους ξεφύγει, με αποτέλεσμα να «πετροβολούν τον άνεμο», όπως έγραψε πολύ πετυχημένα ο Μπράιαν Γκλάνβιλ στο WORLD SOCCER. 

Κάτι ακόμη που τον διαφοροποιούσε ήταν πως στο πούλμαν της ομάδας, στα εκτός έδρας ματς είχε επιβάλλει να διαβάζουν οι παίκτες, απαγορεύοντας  τα χαρτιά! Οποιοι ήταν στο πανεπιστήμιο (Χάιγουει, Χολ, Εβανς, Λόουλερ) τους ενθάρρυνε να συνεχίζουν τις σπουδές. Καθιέρωσε πρώτος την ομαδική επίσκεψη σε νοσοκομεία και ορφανοτροφεία, «για να βλέπουν οι παίκτες πόσο τυχεροί είναι στην ζωή τους». Ηταν άκρως δημοσιογραφικός ζητώντας πάντα από την διοίκηση να ακολουθούν οι ρεπόρτερ την ομάδα στα ταξίδια του εξωτερικού. «Αν ο δημοσιογράφος έχει πρωτογενές υλικό δεν θα ψάξει να το βρει στα σκουπίδια, με ότι νόημα υπάρχει σε αυτό» έλεγε.  Σε ένα καινούργιο βιβλίο που ήδη γίνεται μπεστ σέλερ και λέγεται Red or Dead ο Ντέιβιντ Πις (ο συγγραφέας και του ευρηματικού Damned United) ψυχογραφεί καταπληκτικά την φυσιογνωμία και τον χαρακτήρα του ανθρώπου Σάνκλι και αποκωδικοποιεί τον τρόπο που πέρασε στους παίκτες την αίσθηση της ανωτερότητας! 

Ο Σάνκλι ανέλαβε τη Λίβερπουλ στον βυθό της δεύτερης κατηγορίας και την μετέβαλλε σε πρωταγωνίστρια μέσα σε λίγα χρόνια. Την άφησε ύστερα από 15 σεζόν ακμαία και ανταγωνιστική για να την εκτοξεύσει με τρία κύπελλα Πρωταθλητριών, ένα; Κύπελλο ΟΥΕΦΑ και έξι πρωταθλήματα  μέσα σε μία επταετία, ο διάδοχος του Μπομπ Πέισλι.  Ο Σάνκλι άνοιξε το δρόμο και πρόλαβε  να δημιουργήσει λεωφόρους. Οι λέξεις που είναι χαραγμένες στην προτομή του, στην είσοδο του «Ανφιλντ» λένε «Εκανε τους ανθρώπους ευτυχισμένους». Ακούγεται οξύμωρο για κάποιον που είπε πως το ποδόσφαιρο είναι πιο σημαντικό από την ζωή ή τον θάνατο. Ταυτόχρονα είναι πολύ  ποιητικό και (το κυριότερο)  απόλυτα αληθινό!