Η μέρα που η μπάλα «παντρεύτηκε» την TV
Σαν σήμερα, πριν 77 χρόνια, ο τελικός του Κυπέλλου Αγγλίας ανάμεσα στην Πρέστον και τη Χάντερσφιλντ ήταν ο πρώτος αγώνας που μεταδόθηκε εξ ολοκλήρου ζωντανά στις τηλεοράσεις της εποχής. Σήμερα, και ενώ τα τηλεοπτικά δικαιώματα του αγγλικού ποδοσφαίρου έχουν μετατραπεί σε κύριο χρηματοδότη του αθλήματος, το england365.gr κάνει αναδρομή στη σχέση του ποδοσφαίρου με την βρετανική τηλεόραση.
Το κύπελλο έκανε την αρχή
Η πρώτη προσπάθεια για ζωντανή μετάδοση αγώνα έγινε στις 16 Σεπτεμβρίου του 1937, όταν μέρος ενός φιλικού μεταξύ της πρώτης και της δεύτερης ομάδας της Άρσεναλ έφτασε στους δέκτες των ελάχιστων τηλεοράσεων της εποχής μέσω του BBC. Κάτι ανάλογο συνέβη και τον επόμενο Απρίλιο, στον αγώνα της εθνικής Αγγλίας με την αντίστοιχη της Σκωτίας. Για να μεταδοθεί ολόκληρος αγώνας απευθείας στους δέκτες της εποχής έπρεπε να φτάσουμε στις 30 Απριλίου του 1938 και τον τελικό του κυπέλλου μεταξύ Πρέστον και Χάντερσφιλντ. Τον αγώνα παρακολούθησαν από τη τηλεόραση περίπου 10.000 άτομα ενώ το «Γουέμπλεϊ» κατακλείστηκε από 93.497 φίλους του αθλήματος. Για αρκετά χρόνια, οι τηλεθεατές δεν έβλεπαν πολύ συχνά ποδοσφαιρικούς αγώνες ζωντανά στις οθόνες τους, καθώς εφικτή ήταν μόνο η κάλυψη στο Λονδίνο, καθώς στις άλλες πόλεις δεν υπήρχαν τα μέσα. Στις 8 Φεβρουαρίου του 1947, το BBC μετέδωσε για πρώτη φορά, αναμέτρηση μεταξύ συλλόγων που δεν ήταν τελικός κυπέλλου, αλλά για τον πέμπτο γύρο της διοργάνωσης, μεταξύ της Τσάρλτον και της Μπλάκμπερν, αλλά το εγχείρημα εγκαταλείφθηκε σύντομα λόγω εμπορικής αποτυχίας.
Πρώτες προσπάθειες για το πρωτάθλημα
Μπορεί η αγγλική ομοσπονδία να επέτρεπε τη μετάδοση των αγώνων της εθνικής ομάδας, αλλά η διοργανώτρια αρχή του πρωταθλήματος δίσταζε να πράξει κάτι ανάλογο καθώς φοβόταν για την επίπτωση που θα είχε στην προσέλευση του κόσμου στα γήπεδα. Την πρώτη κίνηση έκανε το τηλεοπτικό δίκτυο ITV, το οποίο το 1960 συμφώνησε για την ζωντανή μετάδοση 26 αγώνων της σεζόν έναντι 150.000 λιρών. Η αρχή έγινε με τον αγώνα μεταξύ Μπλάκπουλ και Μπόλτον στο «Μπλούμφιλντ» στις 10 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους, με την απουσία του αστέρα της εποχής Στάνλεϊ Μάθιους να «δυσαρεστεί» τους ιθύνοντες του σταθμού. Το συμβόλαιο μεταξύ της ομοσπονδίας και του καναλιού δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, καθώς οι Άρσεναλ και Τότεναμ, απαγόρευσαν την είσοδο στους τεχνικούς που θα έβγαζαν τα παιχνίδια τους στον αέρα.
Ποδοσφαιρικές εκπομπές
Παρά την πρώτη αποτυχημένη προσπάθεια, το ITV επανήλθε στα ποδοσφαιρικά δρώμενα, προσβλέποντας στη δημοφιλία του αθλήματος για να καταφέρει να κοντράρει τον μεγάλο αντίπαλο που άκουγε στο όνομα BBC. Έτσι, το 1962 έκανε την εμφάνιση του η εκπομπή “Match of the week” που μετέφερε στον κόσμο τις καλύτερες στιγμές των αγώνων του πρωταθλήματος. Το BBC δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια και δύο χρόνια αργότερα έβγαλε στον αέρα το “Match of the day” ένα πρόγραμμα που αντέχει μέχρι και σήμερα. Ο λόγος για τον οποίο δημιουργήθηκε αυτή η εκπομπή ήταν για να εξασκηθούν οι τεχνικοί του σταθμού εν όψει του Παγκόσμιου Κυπέλλου του 1966 που διοργάνωσε η Αγγλία.
Υπόθεση Παγκόσμια Κύπελλα
Το Παγκόσμιο Κύπελλο του 1966 δεν ήταν το πρώτο που έφτασε ζωντανά στις οθόνες του Νησιού. Η αρχή έγινε με το τουρνουά της Ελβετίας του 1954 από το οποίο αρκετοί αγώνες μεταδόθηκαν από το BBC, ενώ το 1958 στη Σουηδία μεταδόθηκαν τα περισσότερα παιχνίδια της διοργάνωσης καθώς υπήρξε συνεργασία μεταξύ ITV και BBC. Τέσσερα χρόνια αργότερα, στη Χιλή τα πράγματα ήταν πιο δύσκολα, καθώς οι αγώνες μεταδόθηκαν τρεις μέρες αργότερα από τη διεξαγωγή τους! Η επανάσταση ήρθε το 1966 και σε αυτό βοήθησε και η εθνική Αγγλίας που με την κατάκτηση του Παγκοσμίου Κυπέλλου έκανε το άθλημα ακόμα πιο δημοφιλές στη χώρα. Όλοι οι αγώνες καλύφθηκαν ζωντανά στη μεγαλύτερη παραγωγή που είχε γνωρίσει μέχρι τότε ο ποδοσφαιρικός κόσμος.
Τηλεοπτική άνθηση
Παρά την αύξηση του ενδιαφέροντος από τον κόσμο, τα επόμενα χρόνια δεν υπήρξαν ζωντανές μεταδόσεις αγώνων πρωταθλήματος. Το πλήρωμα του χρόνου για να ξαναρχίσουν αυτές, έφτασε τον Οκτώβριο του 1983 όταν το ITV μετέδωσε την αναμέτρηση μεταξύ Τότεναμ και Νότινγχαμ Φόρεστ, ενώ λίγες εβδομάδες αργότερα τη σκυτάλη πήρε το BBC φέρνοντας στις ζωντανά στις τηλεοράσεις τον αγώνα Τότεναμ-Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Το άθλημα κέρδιζε όλο και μεγαλύτερο μερίδιο στην τηλεοπτική αγορά, γεγονός που φανερώνεται από την τιμή του προϊόντος. Το 1983, για ένα συμβόλαιο διάρκειας δύο χρόνων η ομοσπονδία αξίωσε κάτι παραπάνω από πέντε εκατομμύρια λίρες, ενώ η συμφωνία τεσσάρων ετών το 1988 κοστολογήθηκε στα 44 εκατομμύρια λίρες! Παρά την εντυπωσιακή αύξηση, οι τοπ ομάδες του πρωταθλήματος ήθελαν ακόμα περισσότερα χρήματα. Έτσι οι Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, Λίβερπουλ, Άρσεναλ, Τότεναμ και Έβερτον απειλούσαν ότι θα δημιουργήσουν την δική τους κλειστή λίγκα.
Η έκρηξη της Πρέμιερ Λιγκ
Ένας από τους σημαντικότερους λόγους της δημιουργίας της Πρέμιερ Λιγκ ήταν η καλύτερη προώθηση του προϊόντος στην τηλεόραση. Το πρώτο συμβόλαιο που υπογράφηκε επί εποχής Πρέμιερσιπ είχε διάρκεια τεσσάρων χρόνων και κόστισε στο Sky TV 190 εκατομμύρια λίρες. Το ίδιο συμβόλαιο, το 1997 κόστισε στον όμιλο του Ρούπερτ Μέρντροχ 650 εκατομμύρια. Η συνέχεια είναι λίγο πολύ γνωστή με αποκορύφωμα την πρόσφατη συμφωνία της Πρέμιερ Λιγκ με το Sky και το BT έναντι του αστρονομικού ποσού των 5,1 δισεκατομμυρίων λιρών. Η συμφωνία είναι τριετής και θα αρχίσει να ισχύει από το 2016. Το κάθε παιχνίδι λοιπόν, της τριετίας 2016-2019 κόστισε στους τηλεοπτικούς κολοσσούς κάτι παραπάνω από δέκα εκατομμύρια λίρες!
Είναι δεδομένο πλέον ότι η τηλεόραση αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων στις περισσότερες χώρες που συναντάμε το άθλημα, από την Αγγλία μέχρι την…τριτοκοσμική ποδοσφαιρικά Ελλάδα. Η εξέλιξη που είχε όμως τα τελευταία χρόνια η σχέση της τηλεόρασης με το αγγλικό ποδόσφαιρο θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα για κάθε χώρα του κόσμου.
Στέφανος Μαρολαχάκης
