Η πολυτέλεια που έγινε ανάγκη
11.04.2010 | 17.38
Το 2005 η Πρέμιερ Λιγκ είχε ζητήσει από μια διεθνή εταιρεία οικονομικών συμβούλων να της παρουσιάσει μια μελέτη για τα βασικά –οικονομικά, κυρίως– χαρακτηριστικά που θα καθόριζαν το πρόσωπο του ποδοσφαίρου τα αμέσως επόμενα χρόνια.
Του Χρίστου Χαραλαμπόπουλου
Πηγή:Sportday
Τα δύο σημαντικότερα στοιχεία που είχε ξεχωρίσει, ανάμεσα σε άλλα, εκείνη η μελέτη ήταν η άνοδος του μεταγραφικού τζίρου λόγω των περισσότερων χρημάτων που βάζουν οι ομάδες στα ταμεία τους από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και η ανάδειξη νέων ποδοσφαιριστών. Η μελέτη εκείνη, φυσικά, δεν θα μπορούσε να προβλέψει ότι η ανθρώπινη απληστία θα γεννούσε τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση του καπιταλισμού. Το δεύτερο στοιχείο που η μελέτη υποστήριζε ότι θα είχε μεγάλη οικονομική σημασία ήταν η αυξανόμενη αξία αγοράς και πώλησης νεαρών ταλαντούχων ποδοσφαιριστών, ένα πεδίο στο οποίο από τότε ο ανταγωνισμός μεταξύ των ομάδων ήταν πολύ έντονος. Από τότε οι περισσότερες μεγάλες, κυρίως, ομάδες άρχισαν να δίνουν περισσότερες ευκαιρίες σε νεαρούς από τα φυτώριά τους ή να πραγματοποιούν μεταγραφές στοχεύοντας σε ταλαντούχους νεαρούς ποδοσφαιριστές μικρότερων κατηγοριών.
Τα δύο σημαντικότερα στοιχεία που είχε ξεχωρίσει, ανάμεσα σε άλλα, εκείνη η μελέτη ήταν η άνοδος του μεταγραφικού τζίρου λόγω των περισσότερων χρημάτων που βάζουν οι ομάδες στα ταμεία τους από τα τηλεοπτικά δικαιώματα και η ανάδειξη νέων ποδοσφαιριστών. Η μελέτη εκείνη, φυσικά, δεν θα μπορούσε να προβλέψει ότι η ανθρώπινη απληστία θα γεννούσε τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση του καπιταλισμού. Το δεύτερο στοιχείο που η μελέτη υποστήριζε ότι θα είχε μεγάλη οικονομική σημασία ήταν η αυξανόμενη αξία αγοράς και πώλησης νεαρών ταλαντούχων ποδοσφαιριστών, ένα πεδίο στο οποίο από τότε ο ανταγωνισμός μεταξύ των ομάδων ήταν πολύ έντονος. Από τότε οι περισσότερες μεγάλες, κυρίως, ομάδες άρχισαν να δίνουν περισσότερες ευκαιρίες σε νεαρούς από τα φυτώριά τους ή να πραγματοποιούν μεταγραφές στοχεύοντας σε ταλαντούχους νεαρούς ποδοσφαιριστές μικρότερων κατηγοριών.
Αυτό το γεγονός έδινε και μια σημαντική οικονομική ανάσα στις πολύ μικρές ομάδες, ενώ ταυτόχρονα λειτούργησε και ως μια μορφή ενός μηχανισμού αναδιανομής του τεράστιου πλούτου που αρκετές ομάδες συσσώρευσαν τα προηγούμενα χρόνια. Περιοχές που πλήττονταν περισσότερο από την οικονομική ύφεση (π.χ. Λατινική Αμερική) ή υστερούσαν σημαντικά σε αναπτυξιακούς οικονομικούς ρυθμούς (π.χ. Αφρική) αποτελούσαν χώρους ευκαιρίας για την ανεύρεση ταλέντων σε πολύ προσιτές τιμές. Ειδικά στην Αγγλία, οι μεγάλοι ευνοήθηκαν και από την αλλαγή του μεταγραφικού καθεστώτος, που επέτρεψε και τη δεύτερη μεταγραφική περίοδο του Ιανουαρίου.
Μια άλλη μελέτη που δημοσιοποιήθηκε την ίδια εποχή έδειξε πως τα έσοδα των ομάδων των μικρότερων κατηγοριών από την πώληση ποδοσφαιριστών τους σε ομάδες της Πρέμιερσιπ είχαν μειωθεί δραματικά. Την αγωνιστική περίοδο 1999-00 ο συνολικός τζίρος αυτής της οικονομικής συναλλαγής έφτασε τα 52,2 εκατομμύρια στερλίνες, ενώ την περίοδο 2005-06 έπεσε στα 27,2 εκατομμύρια, μια πτώση της τάξης του 60% μέσα σε έξι χρόνια. Το ύψος του τζίρου των αγοραπωλησιών ποδοσφαιριστών ανάμεσα στις ομάδες όλων των κατηγοριών –εκτός Πρέμιερσιπ– από 25,8 εκατομμύρια στερλίνες την περίοδο 2001-02 έπεσε στα 5,3 εκατομμύρια την περίοδο 2005-06. Το βασικό συμπέρασμα της μελέτης υποστήριζε ότι η εισαγωγή των δύο μεταγραφικών περιόδων πιέζει τις τιμές των ποδοσφαιριστών προς τα κάτω, έτσι που οι ομάδες της Πρέμιερσιπ κερδίζουν από το παζάρι, ενώ οι ομάδες των μικρότερων κατηγοριών χάνουν. Ετσι, έχουν λιγότερα χρήματα στη διάθεσή τους για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες τους. Και η κατάσταση θα χειροτέρευε όσο οι ομάδες της Πρέμιερσιπ θα ξόδευαν χρήματα για την αγορά ξένων ποδοσφαιριστών. Την εικόνα αυτή, με πολύ μικρές αποκλίσεις, τη συναντούσε κάποιος και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, με την εξαίρεση της Γαλλίας, όπου το μεγαλύτερο ποσό του μεταγραφικού τζίρου κατευθυνόταν στις αγοραπωλησίες Γάλλων ποδοσφαιριστών.
Οι ομάδες των μικρότερων κατηγοριών δεν είχαν άλλη λύση από το να προσπαθούν να ανακαλύψουν ταλέντα που θα πουλούσαν έπειτα στους οικονομικά ισχυρούς. Βέβαια, για να μη χειροτερέψουν στο μέλλον τα πράγματα για τους μικρούς, αφού οι μεγάλοι σύλλογοι κινητοποιώντας το δυναμικό τους έχουν επεκταθεί τόσο πολύ που καταφέρνουν να εντοπίζουν ταλαντούχους νεαρούς και να τους αρπάζουν πριν ακόμα οι μικρές ομάδες καταλάβουν ότι το ταλέντο ήταν μέσα στα πόδια τους, ήρθαν οι συμπληρωματικές ρυθμίσεις της ΟΥΕΦΑ με το σχέδιο αδειοδότησης, τα τμήματα υποδομής και τη χρήση γηγενών ποδοσφαιριστών. Ετσι, όλοι πλέον άρχισαν να ασχολούνται με αυτό που κάποτε ήταν πολυτέλεια, αλλά τώρα έγινε ανάγκη. Τους ποδοσφαιριστές από τις
