Δύο δεκαετίες που άλλαξαν το ποδόσφαιρο
Το αγγλικό πρωτάθλημα σε αυτές τις 20 σεζόν, άλλαξε δραματικά και μαζί του άλλαξε όλο τον κόσμο της μπάλας. Το μάρκετινγκ εξαπλώθηκε παντού.
Τον Αύγουστο του 1992 η Πρέμιερ Λιγκ άνοιγε τις πόρτες της και γινόταν το πρώτο πρωτάθλημα στον κόσμο που θα «κλεινόταν» σε συνδρομητικό κανάλι. Τα περίπου 60 εκατομμύρια λίρες του πρώτου συμβολαίου με το SKYSPORTS πλέον είναι ένα δισεκατομμύριο τη σεζόν και τα 16 εκατομμύρια που πλήρωναν συνολικά οι τηλεοράσεις από τον υπόλοιπο κόσμο για να βλέπουν αγγλικό πρωτάθλημα εκτοξεύτηκαν σε 584 εκατομμύρια, αφού 212 χώρες σε όλο τον πλανήτη παίρνουν το προϊόν!
Το καλοκαίρι του 1992 πρωταθλήτρια ήταν η Λιντς Γιουνάιτεντ, ενώ η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ έψαχνε ακόμη το πρώτο της πρωτάθλημα από το 1967, η Αρσεναλ με δύο τίτλους σε τρία χρόνια ήταν το μεγάλο φαβορί, ενώ η Λίβερπουλ, η οποία είχε κατακτήσει 11 πρωταθλήματα σε 14 σεζόν έως το 1990,ψαχνόταν μετά τη φυγή του Νταλγκλίς, έχοντας τερματίσει για πρώτη φορά από το 1975 εκτός της πρώτης δυάδας! Η πιο ακριβή μεταγραφή ανήκε στην Μπλάκμπερν Ρόβερς, που είχε μόλις δώσει 3,3 εκατομμύρια λίρες στη Σαουθάμπτον για τον Αλαν Σίρερ και οι αγγλικές ομάδες στην Ευρώπη, με εξαίρεση την κατάκτηση του Κυπέλλου Κυπελλούχων από τη Γιουνάιτεντ το 1991, βίωναν τη μεταβατική εποχή της επιστροφής στα ευρωκύπελλα μετά την τιμωρία του «Χέιζελ».Οι ομάδες δήλωναν τη λίστα των παικτών τους με σταθερά νούμερα και με τα ονόματα πίσω από τη φανέλα, οι τιμές ξεκίνησαν να παίρνουν την ανηφόρα και την πρώτη αγωνιστική του 1992-93 μόλις11 ξένοι παίκτες παρατάχθηκαν με τις ομάδες.
Στα χρόνια που ακολούθησαν περίπου 1.400 θα ήταν αυτοί που θα έπαιζανέστω ένα λεπτό με τη φανέλα κάποιας ομάδας στην Πρέμιερσιπ και σήμερα το 70% αυτών που ξεκινούν βασικοί δεν έχουν δικαίωμα συμμετοχής στην εθνική Αγγλίας! Το 1998 για τελευταία φορά μια ομάδα, η Αστον Βίλα, παρέταξε ενδεκάδα μόνο με Αγγλους, ενώ ενάμιση χρόνο μετάη Τσέλσι έγινε η πρώτη που παρέταξε ενδεκάδα μόνο με ξένους. Το 1992 δεν υπήρχε παρά μόνο ένας ξένος προπονητής που είχε καθίσει σε αγγλικό πάγκο (ο Σλοβάκος Βένγκλος στην Αστον Βίλα το 1991), αλλά από τότε δεν υπήρξε ομάδα από τις τοπ 8 που δεν είχε κάποια στιγμή ξένο στο πηδάλιο. Ολες εκτός από μία, τη Γιουνάιτεντ, αφού εκεί υπάρχει σταθερά ο σερ Αλεξ Φέργκιουσον. Από τότε μέχρι σήμερα θα οδηγούσε σε 12 τίτλους τους «κόκκινους διαβόλους» και θα ξεπερνούσε τον μαγικό αριθμό 18 της Λίβερπουλ, κάτι που ακουγόταν αδιανόητο.
Το αγγλικό πρωτάθλημα σε αυτές τις 20 σεζόν άλλαξε δραματικά και μαζί του άλλαξε όλο τονκόσμο της μπάλας.Οι επιρροές υπήρξαν τόσο καταλυτικές και το μάρκετινγκ, που εισέβαλε πρώτα στη γηραιά Αλβιόνα στο ποδόσφαιρο, εξαπλώθηκε γρήγορα παντού, με αποτέλεσμα σήμερα το προϊόν που βλέπουμε να μοιάζει με χολιγουντιανή παραγωγή. Για την ποιότητα του ποδοσφαίρου μπορεί να υπάρχει η οποιαδήποτε ένσταση, αλλά για τις συνολικές παροχές που απολαμβάνει κάποιος που θέλει πια να απολαύσει ένα ματς στην Αγγλία δεν μπαίνει καν κουβέντα. Είδα το πρώτο μου ματς σε αγγλικό γήπεδο το 1977 και ακολούθησαν δεκάδες επισκέψεις μου για διασκέδαση ή δουλειά σε σχεδόν όλα τα γήπεδα μέχρι το 1992.
Μπορώ να πω με βεβαιότητα πως αυτό που παρακολουθούμε με την αλλαγή σε Πρέμιερ Λιγκείναι κάτι εξωπραγματικό. Μόνο που η ψαλίδα των μικρών με τους μεγάλους άνοιξε τόσο πολύ, που δεν μπορεί πια μια ομάδα από την Τσάμπιονσιπ να ανεβεί και να πάρει το πρωτάθλημα, όπως η Νότιγχαμ το 1978, ή να βγει αμέσως δεύτερη όπως η Μπλάκμπερν το 1993. Και το ότι κάποτε 6 με 7 ομάδες διεκδικούσαν κάθε χρόνο τον τίτλο ή το γεγονός πως από το 1959 έως το 1977 κάθε χρόνο είχαμε και διαφορετικό πρωταθλητή έκανε το πρωτάθλημα το πιο απρόβλεπτο. Αυτό φυσικά δεν υπάρχει πια, αλλά και μόνο το γεγονός πως η σωστή κατανομή των χρημάτων του τηλεοπτικού συμβολαίου δίνει στην πρωταθλήτρια Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ 60 εκατομμύρια λίρες μεν, αλλά προσφέρει και στην υποβιβασθείσα Μπλάκπουλ 39 εκατομμύρια, διατηρεί τη βιωσιμότητα των μικρών και τον (όποιο) ανταγωνισμό, εκτός αν κάποιος κάνει εγκλήματα όπως η Πόρτσμουθ!
Το ότι το 1992 όλες οι ομάδες ανήκαν σε Βρετανούς επιχειρηματίες, οι περισσότερες μάλιστα περνούσαν από γενιά σε γενιά από τον 19ο αιώνα, για την εποχή ήταν φυσιολογικό. Στο πρωτάθλημα που αρχίζει αύριο υπάρχουν ομάδες που ανήκουν πια σεΑμερικανούς,Ρώσους, Ινδούς, Αραβες, Αιγύπτιους, Ταϊλανδούς,ακόμα και από τις Μπαχάμες και το Χονγκ Κονγκ, γεγονός που καταδεικνύει την παγκοσμιοποίηση του προϊόντος. Μας αρέσει ή όχι, αυτός είναι πια ο 21ος αιώνας. Μπορεί να ξενίζει τους πιο πολλούς από εμάς, αλλά επί της ουσίας ελάχιστη σημασία έχει.
Οσο για τις προβλέψεις μου για φέτος, τα λέμε καλύτερα αύριο.Αν και παραμένει μία βασική αρχή για όλους στην Πρέμιερ Λιγκ: για να πάρει κάποιος τον τίτλο πρέπει να ξεπεράσει τη Γιουνάιτεντ. Και για να γίνει αυτό οφείλει κάποιος να φτύσει αίμα!
